پرس، پرسه، پارس

يكى از معانى واژه "پرس" حجاب و پوشش است. و پرسپ جامه های الوان و حريرى را نیز ميگويند که در ایام جشنهاى نوروز و جشن هاى ايرانى بطور كلى، به جهت زینت و آرایش بر در و دیوار و سقف خانه ها و بازارها و خيابانها ميكشيدند.

واژه "پرس" همچنين نام ایران در بعض زبانهای اروپائی است كه آن را از نام پارسه از عهد امپراتورى هخامنشی گرفته اند. نام پارس در کتیبه های داریوش، پارسه و در تاریخ هرُدوت «پرسر» و در کتب تاريخى بسيارى «پرسیس » و در تاريخ بطور كلى «پرسین » است. در تاريخ راجع به نژاد پارسیان آمده است كه، پارسی ها را آريايى میگفتند و پارسیها نیز خود را چنین میخواندند. منشاء اين نام از آنجاست كه در فلات قاره ايران خدايان ميزيستند و شگفتى ميآفريدند و پرسه پسر زئوس از دانائه بود.

زئوس كيست؟

زئوس يا ژوپيتر، پادشاه خدایان و فرمانروای تمام آتشكده هاى واقع در کوه المپ(دماوند)است. گفته ميشود كه نام زئوس مربوط است به کلمهٔ dios به معنی «درخشان». واژه زئوس با بخش نخست واژه لاتین ژوپیتر «Jupiter» و واژه مورد کاربرد برای روز، پیوند دارد.

زئوس ایزد آسمان رخشان و نیز توفان نيز بشمار می‌رفت و به همین دلیل سلاح او آذرخش(تير آتشين)بود که آن را به سمت کسی که او را ناخشنود کرده، پرتاب می‌کرده‌است. مواردی که او را بسیار خشمگین می‌کرد دروغگویی، پیمان‌شکنی و خیانت بوده‌است. از دیگر نشانه‌های او می‌توان به عصای سلطنتی، درخت بلوط(جنگلهاى بلوط در البرز) عقاب و سپرش (ساخته شده از پوست بز) اشاره كرد. داستان زئوس يا ژوپيتر همان داستان فريدون شاه در شاهنامه است. بدين ترتيب كه کرونوس پادشاه(ضحاك) خواب ميبيند که توسط فرزندى كه بدنيا ميآيد، سرنگون خواهد شد. بهمین دلیل نوزادان را می‌بلعید. اما زئوس (فريدون) توسط همسر كرونوس و مادرش (رئا و گایا. رئا دختر گايا، همسر كرونوس و مادر زئوس است كه در شاهنامه فرانك ناميده شده و مادر فريدون شاه است)نجات پیدا ميكند. بدين ترتيب كه رئا كه همسر كرونوس است و كرونوس تمامى نوزادان او را بلعيده، سنگ بزرگی را در قنداق‌ زئوس قرار داده و به جاى قنداق زئوس (فريدون)به کرونوس (ضحاك) ميدهد، وی نیز که فکر می‌کرد این سنگ بزرگ زئوس است آن را به جای زئوس ميبلعد. و به خفگى مى افتد. رئا نیز از این فرصت استفاده کرده و به او ميگويد كه ديگر نميتواند نوزاد ببلعد و جانش در خطر است. پس او را به غاری در کوه‌های دیکتی واقع در کرت برده و مخفى ميكند. (ضحاك را برده و در غارى در كوه دماوند از رشته كوه هاى البرز مخفى ميكند.) و در آن‌جا از بزی مقدس به نام آمالتئا به گلوى كرونوس كه بجز آب و شير چيز ديگرى از گلويش پايين نميرفته، ميخوراند. زئوس كه در قنداقى است كه در گلوى كرونوس گير كرده، با شیرى كه رئا به كرونوس ميخوراند، تغذيه كرده و بزرگ ميشود. اين بز بعدها به‌عنوان پرستار زئوس ناميده ميشود.( در شاهنامه، فريدون شاه نوزاد در دامنه كوه دماوند توسط گاوى كه به او شير ميدهد بزرگ ميشود كه بعدها به او گاو پرستار فريدون شاه ميگويند). پس از اينكه زئوس بزرگ ميشود، با کرونوس و دیگر تیتان‌ها(ضحاك و آل و يا خاندان او) وارد جنگ شده و آن‌ها را شکست داده و سرنگون ميكند. و بچه‌های بلعیده شده را توسط معجونی از مس تند و شراب که متیس(زن كيمياگر كه بعدها زن زئوس ميشود) ساخته بود از شکم کرونوس بيرون آورده و به همراه آن‌ها کرونوس را تا ابد در تارتاروس(جهنم زير زمينى)زندانی ميكند(بر طبق شاهنامه فريدون شاه، پس از پيروزى بر ضحاك، او را تا ابد در غارى در كوه دماوند به زنجير ميكشد). سپس با برادرانش براساس قرعه، فرمانروایی گيتى را میان خود و برادراتش، پورئيدن و هادس تقسیم ميكنند. (در شاهنامه فريدون شاه فرمانروايى گيتى را میان سه پسرش سلم، تور و ایرج تقسيم می‌کند). زئوس فرمانروای آسمان و زمین شد، (ايرج فرمانرواى ايران و يا كل زمين شد) پوزئیدون فرمانروای دریاها( تور فرمانرواى توران) و جهان زیرزمینی و دوزخ هم نصیب هادس (سلم هم فرمانرواى روم) ميشود.

اما نام پارس از كجا ميآيد؟ پس از پيروزى زئوس بر كرونوس(فريدون شاه بر ضحاك)، زئوس نزد کفه پسر بلوس رفت و دختر وی آندرومدا(١) را بزنی گرفت و از این دختر پسری بیامد كه او را پرسس ناميدند، که در نزد کِفه بماند. بعد چون کِفه اولاد ذکور نداشت تمام ملت را به اسم پرسس ، پرس ( پارسی ) نامگذارى كردند...» رجوع به تاریخ ایران باستان ص 730 و پرسس و پرسه شود.



فرانك مادر فريدون شاه

پاورقى
(١)
آندرومدا، و يا زن به زنجير كشيده، نام یکی از صورت‌های فلکی در شمال استوای آسمانی است که بزرگ‌ترین کهکشان همسایه به کهکشان راه شیری با نام کهکشان آندرومدا در آن دیده می‌شود. آندرومدا یکی از ٨٨ صورت فلکی است که توسط اخترشناس ايرانى لیست شده‌اند و همچنین یکی از ٤٨ صورت فلکی امروزی است. نام این صورت فلکی برگرفته از نام آندرومده دختر کاسیوپه در اساطیر ايران است که به صخره‌ای زنجیر شد تا توسط کتوس هیولای دریا، خورده شود. آندرومدا به همراه چندین صورت فلکی دیگر که همگی بر اساس شخصیتهای افسانه پرسئوس نامگذاری شده‌اند، در شبهای پاییزی در نیم‌کره شمالی واضح‌ترین حالت را دارند. به دلیل میل شمالی آن، آندرومدا تنها از نقاطی که در شمال عرض جغرافیایی ۴۰ درجه جنوبی قرار دارند قابل مشاهده است و برای نقاطی که در جنوب عرض جغرافیایی ۴۰ درجه قرارمی‌گیرند پایین‌تر از افق است. آندرومدا با مساحتی برابر ۷۲۲ درجه مربع، یکی از بزرگترین صورتهای فلکی است. این مساحت ۵۵٪ اندازه بزرگترین صورت فلکی (مارباریک)و بیش از ۱۰ برابر کوچکترین صورت فلکی (چلیپا) است. از کتاب صورتهاى فلكى اثر عبدالرحمان صوفی. عبدالرحمان صوفی رازی، ستاره‌شناس ایرانی سدهٔ سوم و چهارم هجری (حدود ۹۶۴ میلادی)، نویسنده ی کتاب صورتهاى فلكى اولین کسی است که کهکشان آندرومدا را در کتاب صورتهاى فلكى گزارش کرد. وی اولین کاشف کهکشان ها و سحابی های خارج راه شیری است و نیز به محاسبه زمان طولانی «سحابی‌های متغیر» پرداخت. او پژوهش کاملی در مورد کهکشان آندرومدا انجام داد که این نخستین رصد ثبت‌شده از این کهکشان است.