آبدوغ خیار نام یک خوراک ساده سنتی ایرانیاست که بصورت سرد و در کاسه سرو میشود. این خوراک خوش طعم، ظاهری دلنشین داشته و ارزش خوراکی بالایی نیز دارد. انواع مشابه آن در بلغارستان، مقدونیه، قبرس، آلبانی و ارمنستان نیز تهیه میشود.
ترکیبات اصلی این خوراک شامل دوغ ترش، خیار رنده شده، سبزیجات معطر، یخ و نان بوده و از گردو، خامه، ترخون، ریحان، نعناء، کشمش و گوجه فرنگی رنده شده بعنوان اجزای فرعی استفاده میشود.
از آنجا که در ترکیبات این خوراک از بسیاری از گروههای خوراکی همچون غلات، لبنیات، سبزیجات و میوهها استفاده میشود، این خوراک به عنوان یک خوراکی کامل شناسایی شده و گستره استفاده از آن، همه اقوام ایرانی را دربر میگیرد. این خوراک مناسب برای فصول گرم سال مانند تابستان است و رفع عطش مینماید. در نوع زمستانی این خوراک، بجای دوغ، آب انار شیرین بکار میرود. به این خوراک ترید انار گفته میشود.
برخی از ارامنه ایران در آبدوغ خیار از کشک نیز استفاده میکنند. در گویش تویسرکان به این خوراک تلیت (ترید) قاشقی گفته میشود.
وجود ماست(دوغ) در این خوراک، موجب جذب پروتئین و کلسیم، کاهش کلسترول خون، تقویت باکتریهای مفید موجود در دستگاه گوارشی، کاهش احتمال بروز تومور و سرطان روده بزرگ، کاهش تعداد قارچها در دستگاه تناسلی زنان و حتی کاهش وزن خواهد بود. کشمش موجود در این خوراک، دارای خاصیت آنتی اکسیدان بوده، از تخریب سلولی و پوکی استخوان جلوگیری نموده و برای سلامت دندان و لثه نیز مفید است. همچنین فسفر موجود در گردوی مورد استفاده در این خوراک، با فسفر موجود در ماهی برابری نموده و منبع جذب انواع ویتامینها میباشد.