‏نمایش پست‌ها با برچسب ۲- شرق ایران. نمایش همه پست‌ها
‏نمایش پست‌ها با برچسب ۲- شرق ایران. نمایش همه پست‌ها

۳.۲.۹۲

گزارش از سیستان و بلوچستان...... تمدن غارت شده ایران

سیستان و بلوچستان یکی از بخش‌های قدیمی و تاریخی ایران است. این بخش که از نظر توسعه و سطح زندگی نیز جز محروم‌ترین مناطق ایران محسوب می‌شود دارای دیدنی‌ها و امکان تاریخی بسیاری است که کمتر مورد توجه واقع شده‌اند.

سرزمین باستان
یک باور قدیمی می‌گوید سیستان و بلوچستان یازدهمین سرزمینی است که اهورامزدا آفریده است. این سرزمین باستانی در ادوار مختلف دارای اسامی گوناگون بوده است: سیوستان، سکستان، سیستن، ماساژت، آریا پلیس، درانگیانا، زرنگ، زرنج، نیمروز یا نصف النهار، زاول، زابل و ده‌ها نام دیگر.

فواره‌های گِلی
گلافشان یکی از شگفت انگیز‌ترین پدیده‌های سیستان و بلوچستان است. سه گل‌افشان این منطقه در "دشت کهیر" واقع شده که دوتای آن‌ها به شکل تپه و دیگری به شکل آتشفشان است.



ناف دریا
مردم محلی به این نوع پدیده ناف دریا یا بولوبولو می‌گویند. در هنگام فعالیت گل افشان‌ها صداهایی شبیه شلیک تفنگ به گوش می‌رسد. ارتفاع گل افشان‌های چابهار یا گل فشان تنگ، حدودا۲۰ متر و قطر دهانه آن ۱۲ متر است. بعضی گل افشان‌ها از دامنه‌های خود نیز گل متصاعد می‌کنند اما گل افشان تنگ تنها از دهانه خود این عمل را انجام می‌دهد.



شهر باستانی ۵هزار ساله
شهر سوخته سیستان و بلوچستان قدمت‌اش به ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد.



ساحل صخره‌ای (دریای بزرگ)
در این ساحل پدیده موج فشان را می‌توان دید. در فصل مرداد و مصادف با وزش بادهای موسمی ارتفاع این امواج به ۱۵ متر می‌رسد.


غارهای سه گانه
در دامنه کوه شهبازبند، حدود ۲۵ متر بالا‌تر از سطح زمین، دو غار مصنوعی و یک غار طبیعی در کنار هم قرار دارند که این سه غار را مردم بومی "بان مسیتی" می‌گویند. در زبان بلوچی، "بان" مرد صالح و خداپرست و تارک دنیا و "مسیتی" معبد و پرستشگاه خوانده می‌شود. روی دیوارهای سه طرف گنبد، با جوهر قرمز و بنفش، خطوط و علاماتی نقش بسته که بیشتر به خط "گجراتی" و خطوط هندی شباهت دارد.


چابهار
چابهار آب و هوایی بهاری و گرم دارد. حتی در فصل زمستان نیز کشت انواع محصولات کشاورزی ممکن است. ‎



شهر نیشکر
قصرقند در زمان گذشته به گنداوگ معروف بود و به مرور زمان به گنج‌آور تغییر نام داد. در زمان هجوم پرتغالی‌ها، و آشنایی اروپایی‌ها با این ماده و از آنجایی که نیشکر ماده اولیه تولید شکر بوده نام گنج‌آور به قصرقند تبدیل شده است.




بنا‌های تاریخی
قصرقند یکی از قدیمی‌ترین شهرهای استان سیستان و بلوچستان است. این منطقه به دلیل قرار گرفتن در کنار رودخانه کاجو کیاکور و نیز وجود چندین قنات پر آب و نیز خاک مناسب، بسیار مستعد برای کشاورزی بود. به لحاظ تجارت و بازرگانی محصولات عمده قصر قند همچون نیشکر و نوعی قند قرمز، چرم و پوست به مراکز بزرگ آن روزگار همچون بابل و بین‌النهرین صادر می‌شد. عکس: بقایای قلعه قصر قند - دوره صفوی

قلعه سب
در روستای سب شهرستان سوران قلعه‌ای قرار دارد که از جاذبه‌های دیدنی استان سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود. این قلعه خشتی و گلی مرتفع‌ترین قلعه خشتی ایران با قدمتی چندین هزار ساله است.




ساختمان قلعه
قلعه سب از ۱۰ اتاق کوچک و بزرگ تشکیل شده که در اطراف حیاط مرکزی جای گرفته‌اند و برای دسترسی به فضا‌های حاکم نشین و تابستانی، راه پله‌ایی مخفی، کم عرض، با شیب زیاد وجود دارد. قلعه سب بعد از زمان صفویه به ویژه در عصر افشاریه محل سکونت حاکمان بود.



رودخانه‌‌های فصلی
رود خانه کاجو در زمان بارندگی. چندین رودخانه فصلی در سیستان و بلوچستان جاری است.


گاندو، تمساح‌های پوزه کوتاه ایران
گاندو نامی است محلی برای تمساح مردابی یا تمساح پوزه کوتاه ایرانی. طبق آخرین سرشماری‌ها در بهار سال ۱۳۹۱ در منطقه حفاظت شده گاندو (باهوکلات) تعداد تمساح پوزه کوتاه ایرانی به ۲۸۶ عدد رسیده است. هر جفت تمساح پوزه کوتاه در فصل جفت گیری ۱۵ تا ۲۰ عدد تخم می‌گذارد که در صورتی که شرایط مهیا باشد دست کم نصف این تعداد قادر به رشد و نمو هستند.


موج‌سواری در سواحل چابهار
در سال ۱۳۹۱ یک دختر ۲۶ ساله موج سوار ایرلندی در سواحل چابهار در استان سیستان و بلوچستان موج سواری کرد. وی از این سفر مجموعه عکس‌هایی را منتشر کرده است. این منطقه می‌تواند برای موج‌سواری و غواصی مورد توجه گردشگران قرار گیرد.


هامون
دریاچه هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه است. این دریاچه از سه دریاچه کوچک تشکیل شده‌است که در زمان وفور آب به هم متصل می‌شوند و دریاچه هامون را که تشکیل می‌دهند.


روستای تیس
روستای تیس با قدمتی حداقل ۲۳۰۰ ساله در دوران هخامنشیان از بندر‌های مهم ایران در دریای مکران بود. این روستا در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و درناحیه‌ای کوهپایه‌ای در شمال غربی چابهار واقع شده است. عکس از قبرستان جن‌ها.




قبرستان جن‌ها
در روستا تیس مقبره‎های جنانی گچ که به باور محلی ‌ها محل سکونت جن‌ها بوده و "پیل بند" و "غارهای‌بان مسیتی" و نقاشی‌های عجیب و غریب آن، دیدنی است. چاه باستانی "تیس کوپان" و گورهای مرموز "تپه نهادی" هم از دیگر جاذبه‌های گردشگری این منطقه است.
در چپاولی که انگلیس‌ها از این قبرستان کردند، تاریخ این منطقه به طور کلی‌ نابود شد، نام گذاری این قبرستان به دلیل شایعاتی است که انگلیس‌ها برای راحتی‌ کار و دزدی از قبر‌های این قبرستان، رواج دادند و هر کسی‌ که از راز آنها باخبر میشد، او را می‌کشتند و شایع میکردند جن‌ها آنان را کشته اند و روستائیان از ترس جن‌ها به این قبرستان نزدیک نمیشدند و در نتیجه انگلیس‌ها با خیال راحت بردند آنچه که میخواستند و به این ترتیب تاریخ این منطقه نابود شد.

۱.۱۲.۹۱

غارت آثار باستانی ایران، گورستان جنّ ها


قبرستانی خاموش و مرموز در جنوب شرقی‌ترین نقطه ایران، استان سیستان و بلوچستان، شهر چابهار، روستای تیس. روستایی باستانی با قدمتی حداقل ۲۳۰۰ ساله که در آن اعتقادات و باورهای مردم بلوچ با راز آمیزی و سکوت ژرفناک طبیعت آن و آثار باستانی بر جای مانده پیوند خورده است و گورستان جن که بلوچ‌ها به آن " جن سنط " می گویند یکی از این رازهاست. قبرها در کنار هم بر روی سطحی صخره‌ای حفر شده اند.

به گزارش باشگاه خبرنگاران، حفر این گورها بر سطح سنگی حیرت و پرسش بازدیدکنندگان را بر می انگیزد . چه کسانی این گورهارا حفر کرده اند؟ چرا سطح سنگی را برای حفر انتخاب کرده اند؟ این گورها با چه وسیله‌ای حفر شده است؟ چرا گور‌ها خالی‌ است؟ چه کسانی‌ این گور‌ها را خالی‌ کردند؟ چه کسانی‌ برای خالی‌ کردن این گور ها، شایع قبرستان جنّ‌ها را در بین مردم پراکندند که کسی‌ آنجا نرود و آنها به توانند با خیال راحت در این گورستان تاریخی‌ کاوش کرده و هر چه هست و نیست به یغما ببرند؟ 


در پاسخ به این پرسش‌ها مانند این گورستان جز سکوت و خاموشی چیزی نمی شنویم. شاید به دلیل حفظ مردگان و در گذشتگان از گزند جانوران و خورندگان زیر زمینی اجساد، رنج کندن سنگ را بر خود هموار می کردند و گورها را اینچنین می ساختند. شاید برای احترام به مردگان بوده و شاید هم باور مردم محلی درست باشد که " این گورها متعلق به جن هاست. آنها مردگان خود را در حصار این سنگ‌ها دفن کرده اند، شب که می رسد، جنها بر سر گور از دست رفتگان خود حاضر می شوند و به مویه و مرثیه سرایی مشغول می گردند. هر کس که شبانگاه گذرش بر این گورستان بیفتد، مورد نفرین جن‌ها قرار می گیرد و با عذابی سخت بعد از چند روز می میرد."

( هر کسی‌ راز به غارت بردن این گورستان تاریخی‌ را کشف کرده، شبانه انگلیس‌ها قاتلین خود را به سراغش فرستادند و او را به وضع فجیع کشته اند تا مردم ترسیده و سراغ این منطقه تاریخی‌ نروند و مزاحم کاوش‌ها و چپاول آنها نشوند. کاری که با دیگر مناطق تاریخی‌ و باستانی ایران کردند)

بشر امروزی با وسایل ابتدایی به دشواری توانایی حفر این گورها را بر روی سطح سخت سنگی دارد. شاید به همین دلیل است که مردم محلی حفر این گورها را به نیرویی مافوق بشر نسبت می دهند.این گورستان بر تپه‌ای کم ارتفاع مشرف بر روستای تیس و در پای کوه پیل بند قرار گرفته است. در کنار این گورستان که به قبرستان شماره یک تیس مشهور است، قبرستان امروزی مردم روستا قرار دارد. اما گورهای این گورستان بر سطح خاکی نرم حفر می شوند. مردم روستا اگرچه درگذشتگان خود را در این گورستان به خاک می سپارند اما مراقبند که شب گذرشان به گورستان جن‌ها نیفتد! 









منبع

۷.۷.۹۱

کاخ قلعچه و یا قلعه مچی


کاخ قلعچه و یا قلعه مچی و یا کاخ یکی‌ از توانگران دوران صفوی، و بناه‌های وابسته به آن در سه کیلومتری شرق حوضدار سیستان و ۶ کیلومتری تمدن جیرفت و یا شهر سوخته و ۷۰ کیلومتری جنوب غربی زابل قرار دارد. این قلعه مقر و کاخ خاندان بزرگ ملک رئیسی، فرمانروایان جنوبی سیستان می‌باشد که با معماری شگفت انگیزی ساخته شده است. ارتفاع ایوان شمالی این قلعه از زمین ۱۰ متر و دهانه آن ۵/۷ متر پهنا دارد. در این منطقه باقی مانده یک آسیاب بادی نیز وجود دارد که نمونه‌های آن در تمام نقاط سیستان وجود داشته است. این ساختمان رادر زمان امپراتوری صفویّه و شاهان کیانی به دستور حکمرانان محلی در سیستان ساخته‌اند ودر کراب احیاءالملوک که نوشته شخصی‌ بنام دکتر ستوده است آن را قلعهٔ کافی نامیده اند. نامگذاری این کاخ و نامیدن آن به نام (قلعه مچی) مشخص نیست ولی‌ گفته میشود به دلیل بُن درختان خرمایی که در آن جا دیده‌اند این نام را بر آن نهاده‌اند. چراکه در زبان بلوچی به درخت خرما مچ می‌گویند. در جنوب غربی این قلعه و به فاصله ۳کیلومتری آن تعدادی تپه کوچک وجود دارد که سفال‌های کشف شده آن به انسان‌های اولیه و یا به دوران پیش از تاریخ برمیگردد. در این منطقه کتیبه‌ای از سال ۱۱۳۰ هجری قمری (۱۷۱۷ میلادی) مربوط به حاکم محلی میرجعفرخان کشف شده است. تمام آثار باستانی بدست آمده از این منطقه که تاریخ این بخش از سرزمینمان را روشن میکرده است، توسط دزدان غربی که تحت نام باستان شناس و جهانگرد به این منطقه سفر کرده اند، به اروپا و آمریکا برده شده است.

مصالح به‌کار رفته در آن چینه و خشت است . این کاخ هرچند با توجه به عوامل جغرافیایی و سیاسی متروک شده است ولی همچنان به عنوان نماد هنر معماری خشت و چینه از دوران صفوی در دشت سیستان از منزلتی ویژه برخوردار است . در حال حاضر این اثر شگفت انگیز تاریخی‌ مورد فراموشی واقع شده و مانند دیگر کاخ‌های ایران در حال ویرانی کامل است.
منطقه حوضدار در سیستان و بلوچستان به روایت تاریخ در دوران امپراتوری صفوی از تمدن و آبادانی بالایی برخوردار بود. واین دوره از اواخر دوره ساسانی آغاز شده و در دوره صفویه به اوج خود رسیده و نهایتا در دوره قاجاریه رو به افول و نابودی می رود. شاهد این اوج عظمت منطقه در دوره امپراتوری صفوی بقایایی ابنیه نیمه ویران از قبیل کاخ کاروانسرا قلعه و آسیاب‌های بادی متعدد و همچنین مجموعه‌ای از منازل مسکونی در دشت مچی می باشد. مچ برگرفته از مک به معنای نخل خرما می باشد. قلعه یا کاخ مچی یادمانی از اوج این دوره در منطقه است که مقر و کاخ فرمانروایی خاندان رئیسی از فرمانروایان تمدن جنوبی سیستان می باشد .
این کاخ به قلعه نیز معروف است یادمانی از عظمت و هنر معماری امپراتوری صفویه محسوب می شود که در پهنه دشت سیستان در کنار سایر آثار به یادگار مانده است .
نقشه ساختمانی بصورت تقریبا مربع ( ۵/۳۹*۳۸ ) متر و از نوع بناهای دو ایوانی و مصالح آن تماما از خشت و خام و گل بوده از دو قسمت عمده تشکیل یافته است یکی بنای اصلی کاخ یا قلعه و دیگری مجموعه معماری الحاقی پیروامون آن می باشد .
فرم و نقشه کلی بنا اصلی کاخ بصورت مربع و بخضی از آن در دو طبقه اجرا شده است ورودی اصلی بنا د ضلع جنوبی واقع شده که پس از ورود به یک فضای هشتی شکل به حیاط مرکزی راه می یابد و ایوان زیبا در قسمت شمال و جنوب حیاط مرکزی و مجموعه‌ای از اطاق‌ها تقریبا به صورت قرینه در اضلاع دیگر قرار گرفته که همگی به حیاط مرکزی راه می یابند .
ایوان شمالی عریض و مرتفع آن از زیباترین شیو‌های معماری و اجرای طاق و قوس در منظقه به شماره می آید که در دو طرف غرب و شرق آن دو سالن یا فضای بزرگ با پوشش گنبدی وجود دارد .
مجموعه معماری طبقه دوم بیشتر در ضلع غربی بصورت یک راهرو کم عرض با طاق نماهای هلالی شکل که در امتداد مجموعه اطلاق‌های طبقه فوقانی قرار گرفته است .
بنای اصلی مربع شکل کاخ بوسیله مجموعه معماری خارجی که شامل اتاق‌های نگهبانی و حصارهای متعدد است حفاظت می گردد .
این بنای ارزشمند دوره امپراتوری صفوی به عنوان برگی از تاریه منطقه سیستان در تاریخ ۹/۸/۱۳۷۷ با شماره ۲۱۳۵ در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و میبایستی و مورد حفاظت و حمایت قانونی قرار میگرفت.