دامه داستان صوفی و لاحول گفتن خادم:
چونک صوفى برنشست و شد روان,
رو درافتادن گرفت او هر زمان
هر زمانش خلق برميداشتند
جمله رنجورش همی پنداشتند
آن يکى گوشش همی پيچيد سخت
وان دگر در زير کامش جست لخت
وان دگر در نعل او ميجست سنگ
وان دگر در چشم او ميديد زنگ
باز ميگفتند اى شيخ اين ز چيست
دى نميگفتى که شکر اين خر قويست
گفت آن خر کو بشب لاحول خورد
جز بدين شيوه نداند راه کرد
چونک قوت خر بشب لاحول بود (۱)
شب مسبح بود و روز اندر سجود
آدمى خوارند اغلب مردمان
از سلام عليکشان کم جو امان
خانه ديوست دلهاى همه
کم پذير از ديومردم دمدمه
از دم ديو آنک او لا حول خورد
همچو آن خر در سر آيد در نبرد
هر که در دنيا خورد تلبيس ديو
وز عدو دوست‌رو تعظيم و ريو
عشوه‌هاى يار بد منيوش هين
دام بين ايمن مرو تو بر زمين
صد هزار ابليس لاحول آربين
آدما ابليس را در مار بين
دم دهد گويد ترا اى جان و دوست
تا چو قصابى کشد از دوست پوست
دم دهد تا پوستت بيرون کشد
واى او کز دشمنان افيون چشد
سر نهد بر پاى تو قصاب‌وار
دم دهد تا خونت ريزد زار زار
همچو شيرى صيد خود را خويش کن
ترک عشوه اجنبى و خويش کن
همچو خادم دان مراعات خسان
بیکسى بهتر ز عشوه ناکسان
در زمين مردمان خانه مکن
کار خود کن کار بيگانه مکن
کيست بيگانه تن خاکى تو
کز براى اوست غمناکى تو
تا تو تن را چرب و شيرين ميدهى
جوهر خود را نبينى فربهى
گر ميان مشک تن را جا شود
روز مردن گند او پيدا شود
مشک را بر تن مزن بر دل بمال
مشک چه بود نام پاک ذوالجلال
آن منافق مشک بر تن مينهد
روح را در قعر گلخن مينهد
بر زبان نام حق و در جان او
گندها از فکر بى ايمان او
ذکر با او همچو سبزه گلخنست
بر سر مبرز گلست و سوسنست
آن نبات آنجا يقين عاريتست
جاى آن گل مجلسست و عشرتست
کين مدار آنها که از کين گمرهند
گورشان پهلوى کين‌داران نهند
چون تو جزو دوزخى پس هوش دار
جزو سوى کل خود گيرد قرار
ور تو جزو جنتى اى نامدار
عيش تو باشد ز جنت پايدار
تلخ با تلخان يقين ملحق شود
کى دم باطل قرين حق شود
اى برادر تو همان انديشه‌اى
مابقى تو استخوان و ريشه‌اى
گر گلست انديشه‌ى تو گلشنى
ور بود خارى تو هيمه‌ى گلخنى
گر گلابى بر سر جيبت زنند
ور تو چون بولى برونت افکنند
طبله‌ها در پيش عطاران ببين
جنس را با جنس خود کرده قرين
جنسها با جنسها آميخته
زين تجانس زينتى انگيخته
گر در آميزند عود و شکرش
برگزيند يک يک از يک‌ديگرش
طبله‌ها بشکست و جانها ريختند
نيک و بد درهمدگر آميختند
چشم داند فرق کردن رنگ را
چشم داند لعل را و سنگ را
چشم داند گوهر و خاشاک را
چشم را زان ميخلد خاشاکها
دشمن روزند اين قلابکان
عاشق روزند آن زرهاى کان
زانک روزست آينه‌ى تعريف او
تا ببيند اشرفى تشريف او
عکس راز مرد حق دانيد روز
عکس ستاريش شام چشم‌دوز
قول ديگر کين ضحى را خواست دوست
هم براى آنک اين هم عکس اوست
باز والليل است ستارى او
وان تن خاکى زنگارى او
آفتابش چون برآمد زان فلک
با شب تن گفت هين ما ودعک
وصل پيدا گشت از عين بلا
زان حلاوت شد عبارت ما قلى
هر عبارت خود نشان حالتيست
حال چون دست و عبارت آلتيست
آلت زرگر به دست کفشگر
همچو دانه‌ى کشت کرده ريگ در
و آلت اسکاف پيش برزگر
پيش سگ که استخوان در پيش خر
کو نداند نقص بر آلت نهد
سنگ بر گل زن تو آتش کى جهد
دست و آلت همچو سنگ و آهنست
جفت بايد جفت شرط زادنست
آنک بى جفتست و بى آلت يکيست
در عدد شکست و آن يک بي‌شکيست
آنک دو گفت و سه گفت و بيش ازين
متفق باشند در واحد يقين
احولى چون دفع شد يکسان شوند
دو سه گويان هم يکى گويان شوند
گر يکى گويى تو در ميدان او
گرد بر مي‌گرد از چوگان او
گوى آنگه راست و بى نقصان شود
کو ز زخم دست شه رقصان شود
گوش دار اى احول اينها را بهوش
داروى ديده بکش از راه گوش
پس کلام پاک در دلهاى کور
مي‌نپايد ميرود تا اصل نور
وان فسون ديو در دلهاى کژ
ميرود چون کفش کژ در پاى کژ
گرچه حکمت را به تکرار آورى
چون تو نااهلى شود از تو برى
ورچه بنويسى نشانش ميکنى
ورچه می لافى بيانش ميکنى
او ز تو رو در کشد اى پر ستيز
بندها را بگسلد وز تو گريز
ور نخوانى و ببيند سوز تو
علم باشد مرغ دست‌آموز تو
او نپايد پيش هر نااوستا
همچو طاووسى به خانه روستا
(۱)- وقتی که علوفۀ الاغ در شب ، لاحول باشد . پس آن حیوان زبان بسته سراسر شب را به تسبیح گفتن مشغول میشود و ناچار در روز به سجده می افتد و واژگون میشود .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر